Veli KARATAŞ
Kürsünün amacı: Ana meseleleri, temel kavramları, ekolleri ve önemli şahsiyetleri bakımından felsefeyi ve İslam Felsefesi’ni tanımak; İslam Felsefesi’nin genel felsefe tarihindeki yerini ve İslam Düşünce Tarihi’ndeki konumunu kavramak; İslam Felsefesi’yle alakalı bazı tartışmalar hakkında bilgi sahibi olmak.
Yıl Boyunca İşlenecek Bazı Başlıklar:
1. Felsefe, hikmet, akıl, din, vahiy, nübüvvet, bilgi, ilim, marifet, felsefe-din, akıl-vahiy, bilim-din ilişkileri. Felsefe nedir? İslam Felsefesi nedir? Felsefenin menşei tartışmaları. Halidi hikmet tasavvuru. Felsefenin İslam dünyasına intikali. Tercümeler. Antik dönem bilim ve düşünce mirasının Arapça’ya aktarılması. İslam Felsefesi’nin kaynakları. Bir İslam Felsefesi var mıdır? İslam Felsefesi’nin özgünlüğü tartışmaları. Felsefeyle karşılaşan Müslümanların tavırları. olumlayarak kabul, olumsuzlayarak red, uzlaştırma çabaları ve farklı uzlaştırma girişimleri.
2. İslam Felsefesi’nin İslam Düşünce Tarihi’ndeki yeri. Kelam-Tasavvuf-Felsefe ilişkileri. Bu üç disiplinin konu, amaç ve yöntem bakımından mukayesesi. Ana mecralar olarak selefiyye, kelamiyye, sufiyye ve felasifenin İslam Düşünce Tarihi’ndeki yeri. İslam Düşünce Tarihi’ndeki ana mecralar, ekoller, mezhepler, tarikatlar. İslam düşüncesinin bütünselliği, devamlılığı ve mecralar arası geçişkenlik. Beyan, burhan ve irfan tasnifine göre değerlendirmeler. Hikmet ehli, cedel ehli ve hatabe ehli. İlimler tasnifi ve tarih boyunca Müslümanların yapageldiği farklı tasnif denemeleri.
3. Kindi, Farabi, İbn Sina, İbnü’r-Ravendi, Ebu Bekir Zekeriya er-Razi, İhvan-ı Safa, Gazzali, İbn Rüşd, İbn Tufeyl, İbn Bacce, Sühreverdi, İbn Arabi, Molla Sadra, İbn Teymiye, İbn Haldun, Eş’ari, Maturidi, Fahruddin er-Razi, Cürcani, Teftazani,
4. Varlık felsefesi, bilgi ve bilim felsefesi, ahlak felsefesi, sanat felsefesi, siyaset felsefesi, din felsefesi,
5. Osmanlı’da Felsefe
6. İslam Felsefesi’nin batı dünyasına aktarılması ve tesirleri
7. Modern dönemde İslam Felsefesi ve temel meseleleri